GAYRİMEKULDE GÜVENLİ ALIŞVERİŞ (TAPU TAKAS)

GAYRİMEKULDE GÜVENLİ ALIŞVERİŞ (TAPU TAKAS)

Gayrimenkul alım-satım işlemleri genellikle yüksek bedelli bir alışveriştir. Bu alışverişte para transferi her zaman güvenlik riski oluşturmuştur. Tapuda imza aşamasında paranın teslimi konusunda alıcı ve satıcının birbirine güvenmemesi nedeniyle satışı iptal olan pek çok örnek mevcuttur.

Satın alınan bir gayrimenkulün parası satıcıya ne zaman verilmelidir ?

  • Tapuya başvuru yapılmadan önce mi ?- Satıcı parayı aldıktan sonra başvuru yapmazsa/ parayı iade etmez ise? 
  • Tapuya başvuru yaptıktan sonra mı ? – Satıcı başvuruyu iptal eder, imza atmazsa / parayı iade etmez ise? 
  • İmza aşamasında mı ? – İmza aşamasında o kadar para nasıl sayılır, memur parayı saymamızı beklemez ise?
  • Tapuyu aldıktan sonra mı ? – Alıcı tapuyu aldıktan sonra parayı ödemez ise ?

Bu konuda yasaların belirlediği kesin bir hüküm bulunmamaktadır. Satışın son aşamasında tapu memuru imzaları alırken, alıcı ve satıcıya ‘paranızı ödediniz mi?/ paranızı aldınız mı? / para transferi tamamlandı mı?’ şeklinde sormakta, alıcı ve satıcıdan onay aldıktan sonra imzaları almaktadır.

Bu konuda en sağlıklı olan, imza aşamasında banka havalesi, ya da nakit olarak paranın satıcıya ödenmesidir. Ancak Tapu Müdürlükleri’ ndeki iş yoğunluğu dolayısıyla memurun para transferini bekleme lüksü de bulunmamaktadır.

Yukarıda anlatılan risklerin yanında tapuda nakit olarak verilen/ alınan paranın sahte olması, yüklü miktardaki paranın çalınması veya gasp edilmesi ya da farklı dolandırıcılık şekillerine maruz kalma risklerinden de söz edilebilir.

İşte tam bu noktada bütün bu anlatılan riskleri ortadan kaldıran ‘Tapu Takas’ sistemi devreye girmektedir.

Tapu Takas Sistemi, 2014 yılı aralık ayında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü ile İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. (Takasbank) arasında imzalanan protokol ve 17 Nisan 2015 tarihinde yapılan tanıtım toplantısı ile faaliyete başlamıştır.

Tapu Takas Sistemi, genel olarak TAKBİS ve Takasbank sistemlerini web tabanlı olarak birbirine entegrelerini kapsayan bir sistemdir. Alım-satım işlemlerinde para alıcının ve satıcının hesabından sisteme bloke edilmekte, TAKBİS sisteminde satış işlemi gerçekleştikten sonra da satıcının hesabına otomatik olarak transfer olmaktadır. Herhangi bir nedenle satışın gerçekleşmemesi durumunda alıcının hesabına iade edilmektedir. Dolayısıyla alıcı ve satıcının parası TAKBİS sistemindeki işleme bağlı olup, başka bir deyişle devletin garantörlüğü altındadır.

Sistemin çalışma mantığı oldukça basittir. Tapuya başvuru yapıldıktan sonra Tapu Takas Sistemi web sitesi ya da tablet/ akıllı telefonlara indirilen uygulamaya alıcı ve satıcı, banka hesap/ IBAN numaraları ile tapudan verilen e- ödeme makbuzu numarası ve sistem tarafından istenen diğer bilgilerin girişini sağlamaktadır. Alıcı parayı sisteme göndermektedir. Para sistemde bloke edilmektedir. Takasbank Sistemi, TAKBİS sistemine bağlanarak satışın gerçekleştiğini tespit ettiğinde parayı satıcının hesabına göndermektedir. Bütün işlem adımlarında alıcı ve satıcı e-mail ve SMS ile sürekli bilgilendirilmektedir.

Alıcı ve satıcı bu sayede güven problemi yaşamadan, sahte para, çalınma ve gasp endişesi yaşamadan işlemi gönül rahatlığıyla tamamlanmış olmaktadır.

Tapu Takas Sistemi’ ne bu işlem karşılığında ödenen hizmet bedeli ise 2017 için sadece 140- TL (alıcı için 70- TL, satıcı için 70- TL)’ dir.

10.000-15.000- TL değerindeki bir aracın satışında, araca güven için ekspertiz işlemi’ nde 200-250- TL ödendiği varsayıldığında, 500.000-TL değerindeki bir gayrimenkul satışında Tapu Takas Sistemi’ ne ödenecek ücretin oldukça uygun olduğu görülmektedir.