Gayrimenkul sektöründe yaşanan son gelişmeleri değerlendiren
EVA Gayrimenkul Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, satışların 2015 yılı verileriyle yaklaşık aynı düzeyde olduğunu, konut kredisi faizlerinde yaşanacak düşüşün ise sektöre ciddi ivme kazandıracağını kaydediyor. Yazıcı, düşüşe geçen yabancı ilgisinin ise yeniden yükseliş yönüne döndüğünü belirtiyor.
2016 konut satışlarına bakıldığında halihazırda 632 bin adet konutun satılmış olduğunu söyleyen EVA Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Cansel Turgut Yazıcı, 632 bin konutun ilk altı ayda satıldığını, bu oranın geçen yılın aynı döneminde gerçekleşen 637 bin satışla hemen hemen aynı olduğunu kaydediyor. 2016 Haziran ayının geçen yılın aynı ayı ile kıyaslandığında sadece %4 azalma görüldüğünü dile getiren Yazıcı, Temmuz ayında yaşanan olağanüstü durumun da hızla toparlandığını ve yıl sonuna kadar konut satış rakamlarının kümülatifte bir önceki yıla göre daha yukarıda tamamlanacağını beklediğini ifade ediyor.
*2016 ilk yarı yılında 632 bin konut satıldı. 2015 yılında toplamda 1 milyon 289 bin konut satıldı. 2015 yılının ilk 6 ayında 637 bin konut satıldı. 2015 ve 2016 ilk 6 ay arasında %1’lik bir değişim var. 2016 Haziran ayında 2015 Haziran ayına göre sadece %4 daha az konut satılmış durumda.
Konut kampanyası doğru bir adım, örnek bir birliktelik
Emlak GYO ve GYODER tarafından düzenlenen kampanyada 60 bin konutun satışa sunulduğunu belirten Yazıcı, bu kampanyanın alanında bir ilk olduğunu ve sadece konut üreticilerinin kendilerinin tarafından finanse edildiğine dikkat çekiyor. Kampanyada yer alan konutların büyük bir bölümünün satışının gerçekleşeceğini umduğunu ifade eden Yazıcı, net rakamların yıl sonunda belli olacağını kaydediyor.
Bu konutların ortalama satış değerlerinin 700-900 bin TL aralığında olduğunu dile getiren Yazıcı, kampanyanın tahminen 40 milyar TL’lik bir portföy olduğunu belirtiyor. Kampanyada yer alan konutların orta ve alt segmente seslenmediğini ifade eden Yazıcı, ancak tasarruflarını gayrimenkul olarak değerlendirmek isteyen yatırımcılara yönelik önemli bir fırsat olduğunu söylüyor. Yazıcı, atılan adımların önemli olduğunu, birbirlerine rakip olmalarına rağmen güç birliği yapan sektörün önemli bir farkındalık yarattığını ve birçok sektöre de örnek olduğunu belirtiyor.
“Düşük faiz, gayrimenkul sektörünündeki enerjinin olumluya dönmesinde domino etkisi yaratır”
Kampanya kapsamında Emlak GYO’nun aylık %0,7 faizle 120 ay vade sunduğunu ifade eden Yazıcı, kampanya dışında konut kredisi faizlerinin %1,17-1,20 aralığında olduğunu, ancak son birkaç gündür bu faizlerin bazı finans kurumlarınca düşürülmeye başlandığına dikkat çekiyor. Konut kredisi faizleri düştüğünde satışların hızla yükselişe geçtiğine dikkat çeken Yazıcı, faizlerde sadece %20 düşüş yaşandığında sektörün %100 ivme kazandığını, bunun çok ciddi bir oran olduğunun altını çiziyor.
Yazıcı, geçtiğimiz yıllara bakıldığında konut faiz oranının aylık %1‘in üstüne çıktığında konut kredi kümülatif hacminin aylık büyümesinin %1’in altına düştüğünü, hatta bazı aylarda faiz oranları yükseldikçe durma noktasına geldiğini, aylık kredi faizlerinin %1’in altında seyrettiğinde ise konut kredi hacminin aylık ortalama %2 büyüdüğünü söylüyor. Yazıcı, “Faiz oranlarının sektör bileşenlerinin gelişimine etkisi çok büyük. Bunu bir domino taşı gibi düşünebilirsiniz. Faiz oranının düşmesinin olumlu etkisi gayrimenkul ve dolayısıyla inşaata bağlı sektörün tüm domino taşlarını hızla harekete geçirecek. Çarklar dönecek, hareket artacak, ekonomi canlanacak, üretim devam edecek, moralimiz hızla düzelecek. Şu anda bu enerjiye şiddetle ihtiyacımız var“ diyor.
Bu bakımdan kampanyaların önemli ama geçici bir durum olduğunu söyleyen Yazıcı, sektörün KDV, vergi, faiz ve harçlarla ilgili sorunlar yaşadığını, sektörün sorunlarının bu gelişmelerle birlikte ele alınmasının ve çözülmesinin domino etkisini defalarca katlayabileceğinin altını çiziyor. Yazıcı, “Bu birliktelik tarihi bir fırsat, ortak akıl üretmeye devam ederek sektörümüzü ve ülkemizi geliştirmeye devam edelim” diyor.
Konutta ilk satışlar artıyor
Yazıcı, konutta ilk satışlar hakkında ise şunları söylüyor: “Konutta gayrimenkulün ilk el değiştirmesi anlamına gelen ilk satışlarda artış var. Gayrimenkulün ilk işlem görmesi anlamına gelen satışlar, ilk altı ayda bir önceki yılın aynı dönemine göre arttı. Geçen yıl satılan 635 bin konutun %44’ü ilk satışken, bu sene satılan 630 bin konutun %46’sı ilk satış. Görünen o ki alım tercihlerinde yeni konutlar daha ön plana çıkıyor. 2015 senesinde ilk altı ayda ipotekli konut satışları toplam konut satışlarının %38‘iyken bu sene %32‘ye düştü. Bunun nedeni faiz oranlarındaki yüksekliktir.”
Düşüşte olan yabancı ilgisi düzelecek
Konut da dahil olmak üzere gayrimenkule yapılan tüm yabancı yatırımlara bakıldığında yabancıların gayrimenkul alımlarında bir önceki yıla göre ilk çeyrekte %20 düşüş görüldüğünü söyleyen Yazıcı, son zamanlarda Irak’tan gelen konuta yönelik taleplerin dikkat çekici olduğunu belirtiyor. Yazıcı, “Konut özelinde alımlara baktığımızda en fazla alımı Iraklıların yaptığını görüyoruz. Onları sırasıyla Kuveyt, Suudi Arabistan ve Afganistanlılar takip ediyor. 2015’te ilk üçteki alım sırası aynıydı, ama Afganistanlılar yerine Ruslar dördüncü sıradaydı” diye ekliyor. Yabancı talebin yoğun olarak takribi 150-250 bin dolar aralığında konuta yönelik olduğunu belirten Yazıcı, Ortadoğu ve Körfez ülkesi yatırımcılarının İstanbul, Bursa, Muğla, Antalya gibi denize kıyısı olan bölgeleri tercih ettiğini dile getirerek şu notu ekliyor: “Ancak kümülatifte bu sene gayrimenkule yapılan yabancı yatırımın geçen seneye göre daha az çıkması bizi şaşırtmayacaktır. Yabancıların ilgisi düşse de aslında düzeleceğine yönelik güven sinyallerini alabiliyoruz. Özellikle Körfez ülkeleri orta ve uzun vadede yatırımlarına devam edecek gibi görünüyor.”
“Uluslararası gayrimenkul fuarlarına katılım ulusal hedefimiz olmalı”
Yabancı ilgisini çekmek için tanıtım kampanyalarının son derece büyük bir önemi olduğunu kaydeden Yazıcı, Cityscape gibi sıcak satışların yapıldığı fuarların sektöre katkı sağladığını, ancak Türkiye’yi bir bütün olarak ve çok yönlü tanıtmak gerektiğini, bunun gayrimenkule olumlu şekilde döneceğini de sözlerine ekliyor.
Yazıcı, tek tek firma bazında yapılan fuar katılımları son yıllarda hızla artsa da, bunların yerine firmaların ortak katılım sağladıkları, ancak temelde şehirlerin ve Türkiye’nin tanıtımlarının yapıldığı fuar katılımlarına ihtiyaç olduğunu, ortak akılla ve beraber hareket edilmesinin ekonomiye katkısının çok daha büyük olacağını söylüyor. Yazıcı, Türkiye’nin artık yurtdışı gayrimenkul fuarlarında “marka “olarak yer almasının bir milli mesele olarak görülmesi ve buna yatırım yapılmasının reformlar arasında olması gerektiğini de sözlerine ekliyor.