- Ofis yatırımı için doğru zaman mı?
Ulaşımı kolay, metro güzergahı üzerinde yer alan ofislerin tercih edilirliğinin yüksek olduğunu görüyoruz. Özellikle kendiniz kullanmak için alıyorsanız yatırım yapılabilir ama unutmamalı ki rakip olabilecek ofis stoku çok, kiracı bulmak kolay değil.
- İstanbul dışında nerelerde ofis yatırımı cazip?
Uluslararası firmaların genel müdürlükleri İstanbul’da yer alıyor. Ama bankaların bölge müdürlükleri, sigorta sirketleri, tur acentaları, eğitim kurumları, basın, PR pazarlama faaliyeti yürüten firmalar ve yerel firmaların ihtiyaçları doğrultusunda özellikle Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Gaziantep gibi büyükşehirlerde ofis talebi görülmekte.
- Ofis sektöründe kira ve satış fiyatlarında nasıl bir değişim yaşanıyor?
Önceki yıllarda yıllık ortalama kiralanan ofis alanı 300.000-350.000 m2 iken 2017 senesinde bu rakamın 200.000 m2’lere kadar gerilediğini gördük. Durum böyle olunca kira ve satış rakamlarında artıştan çok indirimler konuşuluyor. Mevcut kiracıları bulunan mal sahipleri geçici indirimlerle kiracıları kaybetmemeye çalışıyorlar. Yeni kiralamalarda ise talep edilen rakamlar üzerinden indirim oldu ayrıca kiracıların maliyelerini düşürmeye yönelik içi yapılı şekilde teslimler görüyoruz.
Dövizdeki yükseliş nedeniyle ilk tepki olarak kurda sabitlemeler yapıldı ancak şuanda daha çok yatırımcının talep ettiği rakamlarda indirim yapıldığını görüyoruz.
- Ofis yatırımı için hangi bölgeler öne çıkıyor?
Ofis yer seçiminde kiracıların bölge tercihleri öncelikli olarak prestijli bir bölge olması, ulaşımının kolaylığı, ulaşım alternatiflerine olan yakınlığı, ofis binasının yeterli otoparkının bulunması diyebiliriz. Levent, Büyükdere Caddesi, Maslak bölgeleri Avrupa yakasının lokomotifi olma özelliğini koruyor, Anadolu Yakasına bakacak olursak; Ataşehir ve Kozyatağı bölgesi kira değerinde lider, Kavacık doluluk oranı ile dikkat çekiyor.
- Ofislerde yeni trendler neler?
Gelişen trendler ofis sektöründe hizmet alanında da farklılaşmaya gidilmesini gerektirdi. Hazır ofis, home ofis, google ofis, paylaşımlı ofis, soft ofis gibi seçeneklerin ortaya çıkmasına neden oldu. Hazır ofislerde minimum maliyet, maksimum verimlilik ilkesi öne çıkıyor. Hazır ofislerin sunduğu hizmetler ise; tam donanımlı, dekore edilmiş ofisler, şirket adına tahsis edilen telefon numaraları, misafirlerin karşılanması, ofislerin düzenli temizliği- bakımı vb. hizmetlerdir. Bu hizmetler doğrudan kiralama ücretine dahil ediliyor. Hazır ofise yapılan ödemeler sabitleniyor. Birçok firmanın hazır ofisi tercih ettiğini görüyoruz.
Arz fazlalığı nedeniyle rakipleri karşısında projelerinin tercih edilebilirliğini arttırmak için müşterinin beklentisi doğrultunda içi yapılı şekilde kiralanan ofisleri artık daha sık görüyoruz. Ayrıca kurumsal firmaların daha az mekan kaybı olan podyum ofisleri tercih ettiğini de görüyoruz.