EVA Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Eren Doğanyiğit, son yıllarda birçok üretici tarafından tercih edilen yaygın olarak kullanılan Örtü Altı Yetiştiriciliğini ve bu uygulamanın arazi fiyatlarına etkisini mercek altına aldı. Özellikle Antalya Elmalı’da artan Örtü Altı Yetiştiriciliği ile birlikte bölgede satılık arazi metrekare birim fiyatları 300 TL ile 500 TL arasında değişiyor
Örtü Altı Yetiştiriciliği’nin son yıllarda birçok üretici tarafından tercih edilen ve yaygın olarak kullanılan bir yöntem olduğunu vurgulayan EVA Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Eren Doğanyiğit,
“Türkiye ve Antalya’da örtü altı tarımının gelişerek yaygınlaştığını, hatta rakımı yüksek bölgelerde bile artık sera hollerine rast geliyoruz. İç Anadolu bölgesinde bile örtü altı tarımının olduğunu, oysaki eskiden karasal iklimlerde sera olmayacağı rekoltelerin verimsiz olacağı algısı vardı. Yurt dışında özellikle komşu ülkelerimizde de örtü altı yetiştiriciliğine teşviklerin arttığını ve çiftçilerin seracılığa yönlendirildiği de bilinmektedir. Ülkemizde de çiftçilerimizin alternatif tarım uygulamalarıyla özellikle örtü altı yetiştiriciliği ile ürün gamını çeşitlendirmeye çalıştığını görüyoruz.
Örtü Altı Yetiştiriciliği daha fazla büyüyecek, fiyatlara etki edecek
Örtü altı yetiştiriciliğinin yükselişiyle birlikte tarla birim fiyatlarında pozitif yönde bir artış olduğunu saha araştırmalarımızdan tespit edebiliyoruz. Ülkemizde yaygınlaşan, büyüyen ve gelişen bir yöntem olan seralar, gerek tropikal meyve, gerekse bitki türleri olarak ürün gamını çeşitlendirerek aracılara ve tüketiciye sunmak zorunda kalıyor. Ülkemiz genelinden Antalya İline baktığımız zaman, bundan 5-6 yıl önce sadece Gazipaşa ve Alanya İlçelerinde muz ağacı görürken, artık günümüzde Manavgat, Serik, Aksu, Alanya ve Gazipaşa İlçelerinde de muz seraları görmeye başladık.
Örtü altı yetiştiriciliğinin gayrimenkul sektörüne etkisi
Antalya İli; 643 km’lik sahil şeridiyle aynı zamanda turizme katkısıyla lokomotif görevi görürken artık farklı iklim ve coğrafi koşullarla özellikle örtü altı yetiştiriciliğiyle de lokomotif olduğunu ispatladı. Bu durum tarıma olan ilgiyi artırdı, hatta turizmci ya da inşaat sektöründeki yatırımcı ve iş adamlarının da tarıma olan ilgisinin artması, seralaşma ile katma değeri yüksek olan ürünlerden elde edilen kazancın yüksek olmasıyla doğru orantılıdır. Bu süreçte 250-300 km’lik ilçeler arası mesafe bile maliyet unsuru olarak görülmemektedir. Örtü altı yetiştiriciliğinin, zamanla artmasıyla birlikte sahil şeridi haricindeki ilçeler ve Burdur, Isparta gibi illerde de tarla birim fiyatlarının artmasına neden olacaktır.
Antalya’nın doğu ilçeleri hakkında bilgi vermiştik, batı ilçelerine bakıldığında, özellikle Kumluca ve Demre İlçeleri plastik seracılığın belki de başkentleri sayılabilir. Demre ve Kumluca kadar olmasa da Kaş ve Finike İlçeleri de seralaşma yarışında oldukça iddialı ilçeler arasındadır. Kaş İlçesinde özellikle Ova Bölgesinin tamamı neredeyse sera ile kaplıyken, Finike İlçesinde meşhur Washington, Tireşe ağaçlarının olduğu portakal bahçeleri de seralaşmadan nasibini alarak sökülüp, yerlerine sera hollerinin yapılmaya başladığını söyleyebiliriz. Narenciye bahçelerinin sökülerek yerlerine sera hollerinin yapılması bile tarla fiyatlarının ne kadar artışa geçtiğini, üreticinin mecburen daha fazla kazandıran seracılığa yöneldiğini bu durumun da özellikle sera yapılabilecek araziye sahip Kumluca, Finike, Demre ve Kaş İlçelerinde fiyatları artırdığını söylemek hiç abartı olmaz. Bu süreç zamanla tarla birim fiyatlarının daha da artmasına neden olacaktır. Bu bölgelerde ortalama arazi birim fiyatlarının 2.500 TL/m2 ile 3.000 TL/m2 arasında değişmektedir.
Elmalı, Korkuteli İlçeleri son dönemde seralaşmada ön planda
Antalya’nın yaylacılık faaliyetlerinin olduğu, yazlıkçıların tercih ettiği Elmalı ve Korkuteli İlçeleri tarla fiyatlarının ucuzluğu bakımından tercih sebebi olmaya başladı. Yaklaşık olarak 800-900 m rakımlı bu iki ilçe de sahil bandındaki ilçelere göre fiyatların daha düşük olması ilgiyi Antalya’nın kuzeybatı tarafında ki bu iki şirin ilçeye çekmeye başladı. Antalya ve İlçelerini değil Antalya’nın komşu illerinde de seracılık faaliyetlerinin artmasına ve bu illerde de tarla fiyatlarının artmasına neden olmaktadır. Özellikle pandemi sonrasında ki müstakil yaşamın çekiciliği, toprakla ilgilenmenin verdiği keyif ve yatırım arzusu da fiyatların yükselmesine neden olmaktadır.
Elmalı’da satılık arazi metrekare birim fiyatları 300 TL ile 500 TL arasında değişiyor
Güncel araştırmalarda Elmalı’da örtü altı tarım faaliyetlerine uygun arazilerin birim değerleri ortalama 300 TL ile 500 TL arasında pazarlanmaktadır. Bölgede 5 yıllık süreçte gözle görülür değişimler ve gelişmeler yaşanmaktadır.
Tarım arazilerinin fiyatları daha da üst seviyelere çıkacak
Özetle günümüz koşullarında Sahil bandındaki ilçeler de tarım arazilerinin 2.500 TL/m2 ile 3.000 TL/m2 birimden alınıp satıldığını, oysaki Elmalı İlçesinde henüz 300 TL/m2 ile 500 TL/m2 birim fiyat aralığında tarla bulunurken bu tarz bölgelerde tarla fiyatlarının daha çok artacağını düşünmekteyiz. Bir süre sonra Antalya’nın yayla ilçeleri de gayrimenkul fiyatlarındaki doygunluğa ulaştığında, bu defa komşu ilçelere doğru yatırım yön değiştirebilir. Tabii bu seralaşma, küresel ısınma, yağışların azlığı, her seranın hemen yanında kazılan sondaj kuyularıyla yer altı suları çekilmekte, ileriki zamanlar için endişe vermektedir. Yine karstik bir ova olan Elmalı İlçesinde bu kadar yoğun sondaj kuyuları kazılması ileride Konya’da olduğu gibi obrukların oluşmasına da neden olabilir. Eğer bu tarz obruklar oluşur ve sulama imkanları kısıtlanırsa bu defa arazi fiyatlarında bir düşüş yaşanabilir. O zamanda susuz alternatif tarım seçenekleri gözden geçirilmesi gerekecektir. Her halükarda şeker pancarı üretimindeki gibi vahşi bir sulama olmadığı için de seralar daha sulama anlamında ekonomiktir. Bunu da zamanla hep birlikte göreceğiz. “ şeklinde konuştu.
Aşağıda 4 adet uydu fotoğrafı paylaştık, bu fotoğraflar 2013, 2018, 2020 ve 2023 yıllarına ait görüntülerdir. Örnekleme aldığımız yer yaklaşık 20.000 dönümlük bir arazideki 10 yıllık seralaşmanın nasıl arttığına dikkat çekmesine yöneliktir. 2013 yılında bu arazi üzerinde sadece 4-5 adet sera varken 2023 yılında arazinin neredeyse yaklaşık 1/5 i seralaşmış…
